Ana Sayfa Sanatçılar Abidin DİNO
Abidin Dino (d. 23 Mart 1913, İstanbul - ö. 7 Aralık 1993, Paris), Türk ressam, karikatürist, yazar, ve film yönetmeni.
Çok yönlü bir kültür adamı olan Abidin Dino, çağdaş Türk resminin öncülerindendir. Türk resim tarihinde D Grubu ve Yeniler Grubu adlarıyla anılan sanat topluluklarının öncülerinden oldu. Türkiye’nin yanı sıra Fransa, Cezayir, ABD gibi ülkelerde sergiler açmış, yurt dışında Fransa Plastik Sanatlar Birliği Onursal Başkanlığı, New York Dünya Sanat Sergisi Danışmanlığı gibi görevler üstlendi.
Dino, Türkiye Komünist Partisi mensubu olması nedeniyle bir süre Türkiye’de sürgünde yaşadıktan sonra 1952’den itibaren yaşamını Paris’te sürdürdü.
23 Mart 1913’te İstanbul’da doğdu. Doğduğu yıl ailesi Cenevre’ye, ardından Fransa’ya yerleştiğinden, çocukluğu Avrupa’da geçti.
1925’te ailesiyle birlikte İstanbul’a döndü. Robert Kolejde öğrenim görmeye başladı. Önce babasının ve ardından annesinin ölümünden sonra sanata olan ilgisinin ağır basması nedeniyle öğrenimini yarıda bıraktı ve ağabeyi şair Arif Dino’nun desteğiyle resim, karikatür ve yazı alanında kendini geliştirmeye başladı.
İlk çizimleri 1930’lu yılların başında yayımlandı. Bu yıllarda kitapların kapak desenleri de çizdi ve kendini çok genç yaşta ressam olarak kabul ettirdi. Gazetede yayımlanan ve Atatürk’ü konu alan, çizgilerle süslü röportajı ile Atatürk’ün de beğenisini kazandı.
Aynı yıl Türkiye’nin Kalbi Ankara isimli belgesel filmi çekmek için Türkiye’ye gelen, Sovyetler Birliği’nin ünlü yönetmenlerinden Sergey Yutkeviç bir sergide resimlerini görüp beğendi. Böylece Yutkeviç, Dino’dan dekoratör ve ressam olarak çalışmak üzere kendisiyle SSCB’ye gelmesini istedi. Dino, 1934 yılında sinema öğrenimi görmek üzere SSCB’ye gitti ve üç yıl kaldı. Üç yıl boyunca Leningrad’da Eisenstein ve Yutkeviç’in yanında, makyajdan dekora, rejiden senaryoya tüm yönleriyle sinema eğitimi aldı. 1937’de II. Dünya Savaşı nedeniyle Sovyetler Birliği tüm yabancı öğrencileri ülkelerine geri gönderme kararı alınca Leningrad’dan ayrılmak zorunda kaldı.
Dino, Sovyetler Birliği’nden sonra Londra’ya ve oradan da Paris’e gitti. 1937’de yerleştiği Paris’te ressam ve dekoratör olarak film çekim çalışmalarında bulundu. Abidin Dino 1939’da Türkiye’ye döndü, 1941’de arkadaşlarıyla Yeniler Grubu’nu oluşturdu.
Amacı, faşizm ile mücadelede mümkün olduğunca çok kişiyi harekete geçirmekti. 1940’lı yıllarda Türkiye Komünist Partisi’nin önemli üyelerinden birisi oldu. Liman Sergisi’nin açıldığı 1941 yılında Abidin Dino siyâsî nedenlerle önce Mecitözü’ne (Çorum), sonra Adana’ya sürgüne gönderildi. Adana’da bir gazete yönetti. Bir oyun yazdı, ancak oyun hemen toplatıldı. Çukurova’nın pamuk işçilerini konu alan resimler yaptı ve heykel ile ilgilenmeye başladı. 1950’de bir filmin senaryosunu yazdı ama senaryo yasaklandı. 1952’de yurt dışına çıkış yasağı kalkınca kesin olarak Paris’e yerleşti. 1954’ten itibaren sekiz yıl boyunca Paris’teki Mayıs Salonu sergilerine katıldı. Fransa, Cezayir, Amerika gibi değişik ülkelerde sergiler açtı. Fransa Plastik Sanatlar Birliği onur başkanlığı, New York Dünya Sanat Sergisi danışmanlığı gibi görevlerde bulundu.
1966’da yönettiği, Dünya Futbol Kupasını konu alan bir belgesel film ile, belgesel film ödülünü aldı.
1968 öğrenci olayları sırasında Paris sokaklarında yürüyüşlere, toplantılara katıldı, sokaklardaki etkinlikleri çizdi.
1979 yılında Fransız Plastik Sanatlar Birliğinin Onursal Başkanlığına seçildi, 1989’da Fransız Kültür Bakanlığının Sanat ve Edebiyat Altın Şövalye Nişanı ile ödüllendirildi. Paris Türk Ekolü pentür sanatçılarındandır.
El motiflerinden oluşan heykeli 1993’te Maçka’ya yerleştirildi.
1990’da tiroid kanseri teşhisi konan sanatçı, 7 Aralık 1993 günü Paris’te yaşamını yitirdi. Cenazesi İstanbul’a getirilerek Aşiyan’daki aile mezarlığında toprağa verildi.